Повикувајќи се на аксиомата од NLP дека „телото и мозокот се делови од ист систем“ може да се каже дека според движењето на очите може да се види дали соговорникот размислува визуелно (слики), аудитивно (звуци) или кинестетички (чувства). Начинот на кој што се размислува може да се прочита преку движењето на очите. Очите се движат на систематизиран начин во различни правци во зависност од тоа за што се размислува. Невролошките истражувања покажуваат дека движењето на очите хоризонтално/вертикално е поврзано со активирање на различни делови од мозокот. Постои вродена невролошка врска помеѓу движењата на очите и репрезентативните системи, затоа што истото може да се забележи кај сите луѓе ширум светот. Прв прат за ова зборувал Вилијам Џејмс во своето дело од 1890 година „Principles of Psychology“, истото е повторно актуелизирано во истражувањата на Ричард Бендлер, Џон Гриндер и Роберт Дилтс 1970 година со што во Невро-лингвистичкото програмирање (NLP) овие движења на очите претставуваат визуелни знаци кои посочуваат како личноста пристапува до информациите и кој доминантен репрезентативен систем го користи. Со поседувањето на информација за доминантниот систем со кој се служи соговорникот се отвора можноста со него да се комуницира според неговиот доминантен репрезентативен канал за примање на информациите, а кај соговорникот се креира чувство дека е разбран.
Движењата на очите се одвиваат многу брзо и затоа внимателното следење на соговорникот овозможува да се забележи на која страна ќе се придвижат неговите очи и откривање на она за кое што тој/таа размислува.
На сликата подолу се преставени можните правци во движењето на очите, она што е значајно да се спомене е дека преставените движења на очите на сликата и подолу објаснетите се однесуваат за луѓето кои се десничари и кога се гледа во соговорникот, за левичарите е обратно.
Кога соговорникот гледа нагоре тогаш го користи визуелниот репрезентативен систем и во неговата меморија се повикуваат слики. Зависно од тоа на која страна е насочен погледот, истото означува:
Горе лево. Кога соговорниковите очи се придвижуваат горе лево соговорникот конструира слики кои претходно ги нема видено, замислени слики. Оваа положба се нарекува визуелно конструирање и се обележува со кратенката Вк.
Горе десно. Кога соговорниковите очи се придвижуваат горе десно соговорникот од сеќавањето повикува веќе видени слики. Оваа положба се нарекува визуелно сеќавање и се обележува со кратенката Вс.
Кога соговорникот гледа во средина тогаш го користи аудитивниот репрезентативен систем и во неговата меморија се повикуваат гласови, звуци. Зависно од тоа на која страна е насочен погледот, истото означува:
На средина лево. Кога соговорниковите очи се придвижуваат во средина лево соговорникот конструира звуци, гласови кои претходно ги нема слушнато. Оваа положба се нарекува аудитивно конструирање и се обележува со кратенката Ак.
На средина десно. Кога соговорниковите очи се придвижуваат во средина на десно соговорникот од сеќавањето повикува веќе слушнати звуци, гласови. Оваа положба се нарекува аудитивно сеќавање и се обележува со кратенката Ас.
Кога соговорникот гледа надолу тогаш го користи кинестетичкиот репрезентативен систем и во неговата меморија се повикуваат чувства. Зависно од тоа на која страна е насочен погледот, истото означува:
Долу лево. Кога соговорниковите очи се придвижуваат долу лево соговорникот повикува чувства, исто така во оваа положба на очите се повикуваат меморираните информации за мирис и вкус. Оваа положба се нарекува кинестетичка и се обележува со кратенката К.
Долу десно. Кога соговорниковите очи се придвижуваат долу десно соговорникот води внатрешен дијалог. Оваа положба се нарекува аудитивно дигитална и се обележува со кратенката Ад.
Изострувањето на сетилата за следење на движењата на очите исто така може да се користи во комуникацијата за следење на конгруентноста на соговорникот. Доколку соговорникот ни раскажува за нешто што се случило, а притоа постојано погледнува на левата страна т.е. страната на конструирање треба да се обрне внимание и да се побараат други знаци кои би можеле да ја потврдат можноста соговорникот да ја извртува вистината. Важно да се напомене е дека не секогаш кога се гледа на левата страна тоа значи дека соговорникот лаже, туку тоа може да биде еден од показателите кои упатуваат на извртување на пораката која се комуницира, не и носечкиот по кој се заклучува.
Aвтор: м-р Ана Салтирова Давидовски, раководител на секторот за човечки ресурси во АМСМ www.amsm.mk, во својот фокус го има развојот/унапредувањето на вработените како и NLP-то.
Остави коментар