Пиво

Потекло на пивото
Пивото е најконсумираниот и веројатно најстариот алкохолен пијалак. Тој е третиот најпопуларен пијалак низ светот, по водата и чајот.

Според археолошките истражувања утврдено е дека старите Вавилонци произведувале пиво во своите домаќинства уште 7.000 години п.н.е. Од Вавилон, пивото било пренесено во Египет, Персија, Грција и во многу други земји. Во тоа време пивото се произведувало од шеќер, но без хмељ, така што добиениот производ бил многу кисел. Тогаш во пивото се додавале различни треви како што се: пелин, глог и други. Примената на хмељ претставува важно откритие во производството на пиво и почнува да се користи во текот на 13. век.

Состав на пивото
Пивото е природен и биолошки производ и енергетската вредност на еден литар пиво одговара со енергетската вредност на еден литар полномасно млеко. Не е вистина дека пивото дебелее. Доколку се користи во разумни количества, пивото може да „дебелее“ онолку колку што можат и останатите производи што се консумираат во поголеми количини.

Основни состојки на пивото се: вода, етанол, јаглерод диоксид и непревриен дел од екстракт (суви материи) на слад. Количеството на етанолот зависи од концентрацијата на сувите материи во сладот од кои пивото е произведено и од степенот на вриење. Зависно од видот на пивото, процентот на алкохол може да биде различен и да варира од 0,5% алкохол до 8% алкохол кај јачмените пива. Освен етанолот, пивото содржи мала концентрација на глицерин од 0,2 и 0,3%. Во пивото е застапен и јаглеродниот диоксид (0,5%) кој му дава свежина и значително влијае на пенливоста на пивото. Стабилноста на пенливоста на пивото, пак, зависи од концентрацијата и хемискиот состав на непревриениот дел од екстрактот, па пивата што содржат поголема количина на екстракт повеќе се пенат, иако пенливоста на пивото зависи од специфичните состојки на самиот екстракт.

Најбитната состојка на пивото претставува сладот. Преку него можеме да го одредиме вкусот, бојата, густината и јачината на пивото. Процесот на претворање на јачменот во слад е најважниот процес при добивањето на пивото.

Суровиот јачмен тешко ферментира и како таков не се користи во пиварниците. Освен од јачмен, слад може да се направи и од други житарки, како на пример: пченица, овес или ‘рж. Во текот на Втората светска војна се употребувал овесот, додека пченицата е карактеристична за германските пченични пива. Сепак, јачменот создава најмногу шеќер и токму поради тоа најмногу се употребува во пиварниците низ светот.

Постојат неколку фази во производството на сладот. Прво, јачменот се потопува во вода на температура од 10 до 18 степени целзиусови во временски период од 48 часа за да дојде до процес на ’ртење. Ова е втора и многу важна фаза во добивањето на сладот, бидејќи предизвикува промени што влијаат на вкусот и на аромата на сладот и пивото. Третата фаза е сушење и пржење. Во процесот на пржењето се добиваат конечните вкус, мирис и боја на пивото. Од должината на пржењето на сладот зависи дали ќе се добие светло или темно пиво.

Постојат повеќе видови на слад, во зависност од начинот како тој е печен. Колку е повисока температурата, толку бојата е потемна, а вкусот е посилен. Понекогаш се мешаат повеќе видови слад за да се добијат различни и специфични видови пиво.

За подготовка на пивото се користи и т.н. пивски квасец што долго време не се користел во производството на пиво. Со пронаоѓањето на микроорганизмите saccharomyces carlsbergensis и saccharomyces cerevisiae, пивскиот квасец станува еден од четирите важни состојки во производството на пиво. Пивскиот квасец го одредува видот на пивото. Исто така, квасецот создава алкохол и природно го газира пивото. Квасецот го забрзува претворањето на шеќерот во сладот во алкохол и јаглерод диоксид.

Ако сладот ги дава бојата и изгледот на пивото, тогаш хмељот влијае на вкусот на пивото, менувајќи ја слаткоста на сладот. Хмељот исто така ја дава и аромата на пивото.

Водата е многу важен фактор за подобрување на квалитетот на пивото. Тврдоста на водата влијае на тоа какво пиво сакаме да добиеме. Во зависност од тврдоста и квалитетот на водата се произведуваат различни видови пиво. Со модерните технологии водата може да се приспособи на различни видови пиво, па оттука, сите бактериолошки исправни води можат да се користат во производството на пиво.

Од аспект, пак, на концентрацијата на одредени состојки во пивото, може да се каже дека концентрацијата на екстрактот во пивото зависи од степенот на неговото вриење. Концентрацијата на непревриеното пиво изнесува од 1/5 до 1/3 екстракт од слад. До 90% од екстрактите се јаглехидрати, помалку од 10% се белковини, додека аминокиселините, глицерините, минерални состојките и витамините заедно сочинуваат неколку проценти од вкупните суви материи на екстрактите.

Кога се зборува, пак, за прехранбената вредност на пивото, веднаш размислуваме на калориската вредност што, пак, зависи од основните состојки на пивото, односно од алкохолот и екстрактот.

Во пивото постојат витамините Б комплекс и Б8 (биотин). Во еден литар пиво има: 0,02 mg витамин Б1, 0,3 до 0,4 mg витамин Б2, 0,5 mg витамин Б6, 8,8 mg нијацин и 5 mg биотин. Останати состојки на пивото се: шеќерот, што лесно ферментира давајќи алкохол; карамелата, што се користи за боење на темните пива наместо темниот слад; препржениот јачмен – за добивање темна боја, силен и горчлив вкус како кај пивото Guinness. Постојат и неколку т.н. подобрувачи на вкусот, како што се медот, кој е една од најстарите состојки што се користат за подобрување на вкусот на пивото и лутите пиперки, нов додаток што се користи во мексиканските пива.

Мора да се напомене дека сите производители на пиво го кријат точниот состав на состојките и имаат свој специфичен и единствен рецепт. Можеби и затоа присуството на различни вкусови на пиво е една од најубавите карактеристики на овој пијалак.

На која температура треба да се чува пивото
Различни произведувачи препорачуваат различни оптимални температури на кои треба да се чува пивото. Во зависност од видот, подвидот и состојките од кои е направено пивото, може да се одреди и температурата на која пивото го има најдобриот вкус и го дава најдобриот квалитет. На пример, т.н. „pilsner“ пива се чуваат на ниска температура од 0°C, додека британските „ale“, „stout“ и „porter“ се чуваат на температура од 5 до 10°C, а некои и на 13°C.

Зошто е важно на која температура се чува пивото? Температурата влијае на вкусот на пивото – колку е потопло пивото, толку повеќе го чувствуваме неговиот мирис и вкус. Односно, ладното пиво, има помалку јаглерод диоксид и затоа помалку се чувствуваат неговиот мирис и вкус.

Од друга страна, за да се задржи бараната температура на која пивото го има својот најдобар квалитет, многу е важно и од какви чаши се консумира овој пијалак. Најсоодветни чаши за пиење пиво се т.н. кригли, кои имаат дебело стакло што ја задржува ниската температура на пивото. Освен познатите кригли, за одржувањето на температурата на пивото добри се и чашите со држач, затоа што спречуваат раката којашто ја држи чашата да го затопли пивото.

Дали пивото е здраво?
Секако, пивото е здраво доколку се консумира во разумни количини, а поголемата количина на пиво му штети на организмот, пред сè на црниот дроб, панкреасот и на желудникот. Некои од истражувањата направени во Германија, Франција и Велика Британија покажале дека консумацијата на пивото може да спречи одредени воспаленија и да го намали ризикот од срцев удар. Пивото може добро да делува и на мозокот. Се смета дека кај оние што консумираат пиво од 6 до 14 чаши неделно постои помал ризик да доживеат мозочен удар.

Многу е важно кога се пие пиво, тоа да се прави со полн желудник, бидејќи полниот желудник ја намалува апсорпцијата на алкохолот и ја намалува желбата за дополнително опивање. Исто така, докажано е дека на здравиот црн дроб му е потребно околу еден час за да обработи половина литар пиво, така што при брзо пиење, работата на црниот дроб се преоптоварува.

Инаку, во пивото се пронајдени многу активни биолошки компоненти што имаат корисно влијание врз здравјето на човекот. Кога се пие алкохол, па и пиво, секогаш треба да имаме на ум дека никогаш не треба да се консумира во преголеми количини. И кога сметаме дека пивото го пиеме само поради здравите состојки во него, сепак пиењето треба да биде умерено! Да се пие умерено значи да се пие во границите што ги одредува нашето здравје, околината во која живееме и работиме, како и обврските кон семејството и пријателите. За повеќето мажи под умерено пиење се подразбира испиени од еден до три пијалака (под еден пијалак се подразбира чаша од 0,25 до 0,3 dl), додека за жените од еден до два пијалака. Каква и да е консумација на пиво се забранува за време на бременост, пред возење или во комбинација со некои лекови.

Инаку, пивото е составено од 90% вода, па затоа тоа може да се смета за добар извор на бараните количества на течност што треба да се внесат во текот на денот. Пивото се произведува од добро избрани состојки како што се: слад, јачмен, хмељ, квасец и вода. Сите овие состојки се природни и придонесуваат во здравата исхрана. Пивото не содржи масти и има низок процент на протеини. Исто така, во пивото се наоѓаат и витамините од групата Б. Пивото содржи бројни елементи во трагови и минерали. Нивната количина зависи од потеклото на состојките и методот на производство. Голем е спектарот на биолошки активни компоненти со потекло од различните растенија што се наоѓаат во пивото.

Овој пијалак е одличен за пиење во друштво, особено додека се гледаат спортски натпревари. Добриот разговор со друштвото ќе се памети уште долго ако се точи и пие старото добро пиво. Сепак, секогаш треба да се внимава, консумацијата да биде умерена.

На здравје!

Преземено од: Таргет – специјализирано списание за трговија со стока за широка потрошувачка www.target.com.mk